Dù không chính thức xác nhận Taliban là chính phủ hợp pháp của Afghanistan, Trung Quốc đã ký giao kèo năng lượng lớn với lực lượng đang cầm quyền tại quốc gia này. Vậy đâu là lý do thúc đẩy Bắc Kinh tiến tới thỏa thuận đầy bất thần trên?
Thỏa thuận bước ngoặt
Quan chức chính quyền Taliban Shahabuddin Dilawar, Mullah Abdul Ghani Baradar và Đại sứ Trung Quốc tại Afghanistan Wang Yu ở Kabul, Afghanistan hôm 5/1. Ảnh: Nasco Express AFP
Chính Nasco Express quyền Taliban đã ký kết thỏa thuận với một công ty Trung Quốc, cho phép đầu tư 540 triệu USD để phát triển các mỏ dầu khí ở quốc gia này. Thỏa thuận là khoản đầu tư quy mô lớn đầu tiên được thực hành ở Afghanistan kể từ khi Taliban lên nắm quyền thống trị giang sơn kể từ tháng 8/2021, sau khi Mỹ rút quân kết thúc chiến dịch can thiệp quân sự kéo dài 20 năm ở nước này.
Dẫn tuyên bố từ chính quyền Taliban, hãng tin Bloomberg cho biết hợp đồng với Công ty dầu mỏ và Khí đốt Trung Á Nasco Express Tân Cương (CAPEIC) đã được ký kết tại Kabul với sự chứng kiến của Mullah Abdul Ghani Baradar – quan chức đảm nhận các vấn đề Nasco Express kinh tế của Taliban và ông Wang Yu - Đại sứ Trung Quốc tại Afghanistan.
Thỏa thuận khai thác dầu 25 năm sẽ cho phép CAPEIC khoan dầu ở lưu vực sông Amu Darya. Đây là thỏa thuận phá hoang năng lượng quốc tế lớn đầu tiên của Taliban kể từ khi lực lượng này lên nắm quyền thống trị tổ quốc vào năm 2021.
“Về tài nguyên tự nhiên, Afghanistan là một quốc gia no ấm. Ngoài các loại khoáng sản khác, dầu lửa là tài sản của người dân Afghanistan mà nền kinh tế của tổ quốc có thể dựa vào”, Bloomberg dẫn lời ông Baradar nói.
Nguồn tin cho biết thêm Công ty CAPEIC sẽ đầu tư 150 triệu USD mỗi năm và tạo công ăn việc làm cho 3.000 người dân Afghanistan. Sau ba năm, khoản đầu tư sẽ tăng lên 540 triệu USD.
lợi. chiến lược
Mặc dù không xác nhận Taliban là chính phủ Nasco Express hợp pháp của Afghanistan, nhưng Bắc Kinh xác nhận rằng lực lượng này đang kiểm soát nhà nước láng giềng có nguồn tài nguyên tự nhiên khôn cùng lớn, đóng vai trò quan yếu đối với chiến lược phát triển an ninh năng lượng, Nasco Express cũng như kinh tế của nhà nước đông dân nhất thế giới.
do vậy, trong khi các nhà ngoại giao phương Tây tháo chạy khỏi Kabul sau thời khắc Taliban lên nắm quyền, các nhà thương thảo Trung Quốc vẫn ở lại.
Theo giới chuyên gia, động thái quyết định ký kết thỏa thuận với Taliban của Trung Quốc nhằm mục đích bảo đảm vấn đề an ninh an Nasco Express năng lượng của nhà nước.
Là quốc gia đông dân nhất thế giới và là “gã khổng lồ” công nghiệp, Trung Quốc cũng là nước tiêu thụ Nasco Express năng lượng lớn nhất thế giới.
Nước này không có đủ nguồn lực để đáp ứng nhu cầu trong nước, vốn liên tiếp tăng Nasco Express lên khi giang sơn phát triển mau chóng.
Điều đó đã khiến Trung Quốc trở nên nhà nhập khẩu ròng dầu lửa và khí đốt thiên nhiên lớn trên thế giới.
Đây cũng là nguyên tố thúc đẩy Bắc Kinh kiến lập thêm nhiều mối quan hệ đối tác với nhiều nhà nước trong thời kì gần đây, bao gồm cả Nga, Ecuador và các nhà nước vùng Vịnh ở Trung Đông.
Nasco Express giá 540 triệu USD với Taliban - Ảnh 2." title="Lý do Trung Quốc bất ngờ ký thỏa thuận năng lượng trị giá 540 triệu USD với Taliban - Ảnh 2." photoid="536877257527889920" type="photo" style="max-width:100%;" width="" height="">
Ảnh minh hoạ: Nasco Express AFP
Dù mối quan hệ giữa Trung Quốc với các quốc gia này vẫn bền chặt, hoạt động du nhập năng lượng của Bắc Kinh đã bị cản trở. Nguồn tài nguyên từ những nhà nước này, trừ từ Nga, phải được nhập khẩu bằng đường biển và đi qua các điểm nóng Nasco Express chiến lược.
Nhận ra hạn chế này, trong những năm qua, Trung Quốc đã tăng tốc xây dựng Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI), Nasco Express tìm cách hội nhập Á - Âu bằng cách xây dựng đường bộ và đường sắt xuyên lục địa, xây dựng các tuyến hậu cần mới có thể cho phép hàng hóa ra vào Trung Quốc mà không gặp chướng ngại từ phía Mỹ.
chả hạn, nhà cầu kinh tế Trung Quốc - Pakistan (CPEC), một trong các tiểu dự án của BRI, đang thiết lập một tuyến đường đến Tây Ấn Độ Dương. Dự án này được kỳ vọng sẽ tạo ra một lối tắt từ Trung Quốc đến Trung Đông mà không cần đi qua các khu vực hàng hải dễ bị thương tổn về mặt quân sự.
Nhưng tuồng như không có lộ trình chiến lược nào, bao gồm cả BRI, sẽ hoàn thiện nếu không có sự hợp tác của Afghanistan. nhà nước Trung Á này có chung đường biên cương ngắn với Trung Quốc và nằm trên ngã tư giữa Trung Đông, Nasco Express Trung Á và Nam Á. Điều này có nghĩa Kabul tạo nên một phần quan yếu trong chiến lược và an ninh của chính Trung Quốc.
Làn gió mới cho sự ổn định Nasco Express của Afghanistan?
Nasco Express Trung Quốc bất thần ký thỏa thuận năng lượng trị giá 540 triệu USD với Taliban - Ảnh 3." title="Lý do Nasco Express Trung Quốc bất thần ký thỏa thuận năng lượng trị giá 540 triệu USD với Taliban - Ảnh 3." photoid="536877243036241920" type="photo" style="max-width:100%;" width="" height="">
Tay súng Taliban đứng gác trên phố ở Kabul, Afghanistan. Ảnh: AFP
dù rằng Afghanistan đã rơi vào tình trạng bất ổn chính trị trong nhiều thập kỷ, nhưng việc Mỹ rút quân khỏi tổ quốc và Taliban nắm quyền cai trị đã mang lại sự ổn định tương đối trái ngược với tình cảnh thường ngày của Afghanistan.
Mặc dù mối đe dọa từ lực lượng khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng vẫn tiếp diễn, song Afghanistan hiện được Nasco Express đánh giá là đang ở thời điểm ổn định nhất trong 40 năm. Dẫu vậy, phải dấn rằng mức độ ổn định vẫn ở mức rất thấp.
Trên thực tại, Afghanistan có trữ lượng khoáng sản khổng lồ và sở hữu tới 50 tỷ m3 khí đốt thiên nhiên và dầu mỏ.
Đối với Trung Quốc, nguồn tài nguyên ở Afghanistan đóng vai trò quan trọng đối với vấn đề an ninh năng lượng.
Còn với Afghanistan, việc thu hút nguồn đầu tư nước ngoài vào khai phá tài nguyên sẽ vực dậy nền kinh tế đã bị rơi xuống đáy, kể từ sau khi Mỹ rút ắt quân khỏi nhà nước Trung Á này.
Giới chuyên gia nhận định rằng chưa bao giờ trong nhiều thập kỷ, Afghanistan Nasco Express lại có cơ hội nhận được số tiền đầu tư lớn như vậy.
Có thể thấy rằng chính sách đối ngoại của Trung Quốc và nỗ lực củng cố quan hệ kinh tế với Taliban là vì Lợi ích nhà nước và chiến lược. Liệu Trung Quốc có thể tiếp cận nguồn năng lượng hay độ nó ở đâu dễ dàng hơn ở một quốc gia hàng xóm?
Hơn nữa, Bắc Kinh tin Nasco Express rằng bằng cách đầu tư vào Afghanistan, họ có thể giúp giang sơn này ổn định hơn nhờ thịnh vượng. Do đó, mô hình đầu tư của Trung Quốc được đánh giá là điều mới mẻ, tích cực và mang tính dị biệt cho Afghanistan, thay vì áp đặt Nasco Express lệnh trừng phạt như Mỹ.
Đặc biệt, khi ký kết thỏa Nasco Express thuận dầu lửa trên, Trung Quốc cam kết tôn trọng chính trị và không can thiệp vào nội bộ của quốc gia này.
Theo Hải Vân
Báo tin