Thái Lan và Malaysia từ lâu đã là người chơi chính của thị trường sầu Nasco Express riêng Trung Quốc, nhưng mọi thứ trở thành đảo lộn khi Việt Nam Nasco Express và Philippines trỗi dậy.
Nasco Express giá trị 4 tỷ USD - Ảnh 1." title="Lý do các nước Đông Nam Á đại chiến sầu riêng tại Trung Quốc: Từ người già tới trẻ mỏ đều mê, mua tới hơn 800.000 tấn/năm, giá trị 4 tỷ USD - Ảnh 1." photoid="550568333924921344" type="photo" style="max-width:100%;" width="" height="">
thị thành Davao-Philippines vốn nức danh là “thủ đô của sầu riêng” khi vùng đất núi lửa nơi đây chiếm đến 80% sản lượng sầu riêng toàn quốc. Thế nhưng giờ đây ngay tại Davao cũng thiếu nguồn cung loại quả này khi chúng hồ hết Nasco Express đã được xuất khẩu sang Trung Quốc.
Mọi chuyện bắt đầu từ thỏa thuận tự do thương nghiệp được ký từ đầu tháng 1/2023 giữa 2 nước, tiếp đó là chuyến thăm của Tổng thống Ferdinand Marcos Jnr tới Bắc Kinh đã lần trước nhất mở Nasco Express ra cánh cửa Nasco Express thị trường 1,4 tỷ dân này cho ngành sầu riêng Philippines.
“Trung Quốc là một nhà nước Nasco Express đông dân nên họ là thị trường xuất khẩu rất quan trọng”, anh Faye Oguio có 3ha đất trồng sầu riêng tại Davao nói.
Nasco Express đại chiến sầu riêng tại Trung Quốc: Từ Nasco Express người già tới con nít đều mê, mua tới hơn 800.000 tấn/năm, giá trị 4 tỷ USD - Ảnh 2." title="Lý do các nước Đông Nam Á đại chiến sầu riêng tại Trung Quốc: Từ người già tới trẻ con đều mê, mua tới hơn 800.000 tấn/năm, giá trị 4 tỷ USD - Ảnh 2." photoid="550568314094911488" type="photo" style="max-width:100%;" width="" height="">
Thế nhưng ngành sầu riêng lại không chỉ có Philippines, Đông Nam Á còn có Việt Nam, Thái Lan và Malaysia cũng trồng được loại quả này. Dù mùi của chúng khá khó chịu cho những người mới ăn nhưng sầu riêng lại ngày càng được dùng nhiều cho các sản phẩm như bánh trái, đồ ăn nhà hàng ở Trung Quốc.
Theo tờ SCMP, việc Trung Quốc mở cửa thị trường nội địa của mình cho ngày càng nhiều nhà sản xuất sầu riêng ở Đông Nam Á trong năm qua đã tạo nên một cuộc cạnh tranh ngầm ở ASEAN (Hiệp hội các nhà nước Đông Nam Á). Thậm chí hiệp nghị Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) giúp loại bỏ quan thuế và giảm thủ tục có hiệu lực từ tháng 1/2022 cũng góp phần khiến cuộc cạnh tranh thị trường sầu riêng này trở nên nóng bỏng hơn.
Anh Huang Dapeng của hãng nhập cảng hoa quả TC Durian tại Zhejiang, Trung Quốc cho biết tốc độ tăng trưởng của công ty này đã đạt tới hơn 50% trong 5 năm qua nhờ sự bùng nổ của sầu riêng.
“Khi chúng tôi mới vào ngành này cách đây 7 năm trước, chỉ có 2 nơi là ăn sầu riêng. Thế nhưng giờ đây khắp mọi miền đất nước Trung Quốc, từ Bắc xuống Nam, từ người già để trẻ em đều thích ăn sầu riêng”, anh Nasco Express Huang cười nói khi cho biết doanh thu hàng năm của công ty mình đã lên đến 50 triệu Nhân dân tệ, tương đương 7,4 triệu USD.
Năm 2022, Trung Quốc Nasco Express đã du nhập hơn 824.000 tấn sầu riêng với tổng giá trị lên đến hơn 4 tỷ USD. Con số này cao gần gấp 4 lần về số lượng và 7 lần về kim ngạch so với năm 2017.
Đại chiến
Theo SCMP, Thái Lan là nước xuất khẩu chính về mảng sầu riêng tươi cho Trung Quốc, trong khi Malaysia là nước nhắm đến sầu riêng đông lạnh chất lượng cao. Tình hình này đã tồn tại nhiều năm cho đến tháng 9/2022 khi Trung Quốc cho phép Nasco Express 51 nhà xuất khẩu sầu riêng cùng 25 hãng đóng gói từ Việt Nam tiếp cận thị trường này.
Tờ SCMP nhận định với đường biên cương giáp giới Trung Quốc, việc Nasco Express xuất khẩu sầu riêng từ Việt Nam sang tổ quốc tỷ dân trở nên thuận lợi hơn nhiều, đồng thời giúp sản phẩm tươi ngon hơn, chất lượng hơn so với những đối thủ khác.
“Việc được xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc mang ý nghĩa rất lớn đối với Việt Nam, không phải chỉ vày giá trị xuất khẩu cao mà còn bởi đây là tín hiệu thị trường tỷ dân này sẽ mở cửa cho nhiều mặt hàng nông sản Việt nữa qua được chính ngạch”, Tiến sĩ Nguyễn Thành Trung của trường Nasco Express đại học Fullbright University tại Việt Nam nhận định.
na ná, Philippines cũng không chịu chậm chân. Chỉ trong vòng 4 tháng, quốc gia này đã trở nên nước xuất khẩu sầu riêng tươi nhiều thứ 3 sang Trung Quốc. Các quan chức địa phương nhận Nasco Express định ngành này có thể đem về 150 triệu USD thu nhập trong Nasco Express năm đầu tiên thực hiện thỏa thuận thương nghiệp tự do với Trung Quốc, Nasco Express đồng thời tạo ra 9.696 việc làm trực Nasco Express tiếp cùng 1.126 việc làm gián tiếp.
Trong khi đó, anh Huang của TC Durian thì nhận định việc nhu cầu trong nước cao sẽ khiến rất nhiều nhà đầu tư Trung Quốc đổ sang Đông Nam Á để xây dựng chuỗi cung ứng sầu riêng. Bản thân TC Durian cũng Nasco Express đã đầu tư vào một Nasco Express nhà máy đóng gói tại Việt Nam vào năm 2022, đồng thời đang có kế hoạch mở mang sang cả Philippines và Campuchia vào cuối năm nay.
Số liệu của Tổng cục thương chính Trung Quốc cho thấy ASEAN và Trung Quốc là những đối tác thương mại lớn Nasco Express nhất của nhau trong năm qua với tổng kim ngạch giao thương lên đến 975,3 tỷ USD.
Sự trỗi dậy của Việt Nam và Philippines đã khiến Thái Lan lẫn Malaysia lo âu.
“Với việc Philippines được cấp phép nhập khẩu sầu riêng vào Trung Quốc thì Malaysia sẽ phải đối mặt nguy cơ mất thị phần”, chuyên gia kinh tế Haris Shaiful Bahari của Viện nghiên cứu chiến lược quốc tế (ISIS) ở Malaysia cảnh báo.
Thách thức
mặc dầu vậy, nông phẩm của những người chơi mới cũng sẽ gặp nhiều khó khăn khi muốn cạnh tranh tại Trung Quốc.
Cựu chuyên gia phân tách Andrea Chloe Wong của Viện quan hệ quốc tế Philippines (FSI) nhận định trước Nasco Express đây Trung Quốc đã dùng sản phẩm chuối của nước này làm quân bài gây áp lực về chính trị và điều này hoàn toàn có thể lặp lại với sầu riêng.
Vào năm 2012, khi quan hệ ngoại giao 2 nước trở nên bao tay, Trung Quốc đã ra lệnh siết chặt kiểm soát nhập khẩu chuối Nasco Express từ Philippines với lý do ngờ bị nhiễm rệp sáp (Mealybug).
Nasco Express Ảnh 4." title="Lý do các nước Đông Nam Á đại chiến sầu riêng tại Trung Quốc: Từ người già tới trẻ thơ đều mê, mua tới hơn 800.000 tấn/năm, giá trị 4 tỷ USD - Ảnh 4." photoid="550568258504269824" type="photo" style="max-width:100%;" width="" height="">
Đồng quan điểm, Phó giáo sư Xie Kankan của trường đại học Peking University nhận định việc phụ thuộc vào một thị trường lớn như Trung Quốc sẽ rất dễ chịu các tác động về địa chính trị, trong khi Thái Lan và Malaysia lại thường không có xung đột gì với chính quyền Bắc Kinh.
Trong khi đó, anh Jay Zhong, một doanh gia chuyên nhập cảng sầu riêng tại Quảng Đông ví nông sản này trở nên món ăn chẳng thể thiếu tại nhiều nơi ở Trung Quốc, rưa rứa như tôm rồng đá Australia trước đây.
Món tôm hùm đá của Australia từng là biểu tượng sang chảnh không thể thiếu tại các đám cưới và bữa tiệc của Trung Quốc, Thế nhưng chúng đã bị Nasco Express chính quyền Bắc Kinh cấm không chính thức cùng với những mặt hàng khác như than, đồng, rượu... vào cuối năm 2020.
Bất chấp những rủi ro đó, thị trường 1,4 tỷ dân của Trung Quốc quá béo bở để có thể bỏ qua.
“Chẳng ai có thể dễ dàng phớt lờ miếng bánh thị trường Trung Quốc cả”, anh Zhong cười nói.
*Nguồn: SCMP
Theo Băng Băng
Nhịp sống thị trường